woensdag 30 november 2011

vragen

Er zijn geen domme vragen, is de gebruikelijke beleefdheid in antwoord op een meestal gespeeld bescheiden vraagsteller. En dat is natuurlijk ook zo als de vraagsteller oprecht en integer op zoek is naar de waarheid.
Toch ergert mij deze dooddoener altijd omdat het vragen een veel beter imago geeft dan meestal verdiend is.
Je hoort juist zelden integere vragen. Daarentegen veelvuldig moedwillig domme vragen (te lui om zijn huiswerk te doen), kwaadaardige vragen (En , slaat u uw vrouw nog steeds), vooringenomen vragen (Vindt u niet ook dat ...?), kwade trouw vragen, politiek correcte vragen (specialisme van de Vara vroeger en misschien nog wel), conventionele wijsheid vragen (Paul Witteman), naar de bekende weg vragen, kortom suggestieve vragen in alle soorten en maten.
Een vraag stellen is geen vrijbrief voor luiheid en onbeschoftheid wou ik maar zeggen.

In het Witte Huis

In de paar zinnen die hij mocht spreken na het enigszins verveelde standaard introductiepraatje van Obama heeft Mark Rutte het er netjes afgebracht. Geen reden voor plaatsvervangende schaamte of urgente behoefte om Belg te worden zoals bij onze meeste premiers in het verleden het geval was.
Anderzijds als hij, zoals teletekst meldt, in het eigenlijke gesprek voornamelijk de Duitse passiviteit en de inactiviteit van de ECB heeft verdedigd, dan hebben ze hem waarschijnlijk toch uitgezwaaid met de woorden: die begrijpt er helaas ook al geen snars van.

maandag 28 november 2011

130 km

Het Nederlands parlement begint langzamerhand wel enigszins zielig te worden.
Het is natuurlijk al jaren zo dat de belangrijke beslissingen in Brussel genomen worden, maar de onnozelheid van de nederlandse politiek begint nu tragikomische vormen aan te nemen.
Terwijl Europa politiek op instorten staat, de ECB weigert of machteloos is om de euro te redden en de volgende recessie om de hoek ligt babbelt het parlement over de maximumsnelheid van de auto's die stilstaan in de file's op onze wegen.

Karel en het optillen van jongedames

Tot dusverre heb ik 1 maal een opmerking geplaatst op deze blog bij nader inzien enkele dagen later verwijderd.
Ik vond achteraf dat de tekst ten onrechte leek te pretenderen dat ik enig verstand heb van ballet terwijl dat in werkelijkheid in het geheel niet het geval is. Bovendien zou het bericht het misverstand kunnen wekken dat ik iets tegen homosexualiteit heb hetgeen evenmin het geval is.
Toch kostte mij dat verwijderen enige moeite want ik was gehecht aan de openingszinnen.

Toen ik rond de 12 jaar was vatte ik het plan op om op balletles te gaan. Ik had op enige manier de indruk gekregen dat je voornaamste functie dan was om aantrekkelijke, lenige meisjes in de lucht te tillen. En dat leek mij wel een aardige bezigheid.
Mijn vader die uiteraard wat wereldwijzer was vond het beter dat ik op basketbal ging. Geen nood, er is in mij geen groot danser verloren gegaan: ik kan nog geen 3 passen achtereen onthouden- laat staan een hele choreografie- en ik word al misselijk als 1 keer om mijn as draai. Met het basketbal is het trouwens ook niet echt wat geworden.

Ik was er aan gehecht ten eerste vanwege het autobiografisch element: het was voor het eerst sinds vele decennia dat ik mij dit herinnerde en de reactie van wijlen mijn vader toen wij dit bespraken.
Ten tweede vanwege het nuchtere Karel van het Reve-achtige zinnetje: "En dat leek mij wel een aardige bezigheid."
Een soort hommage dus. En in mijn geval eigenlijk nog oneerlijk ook. Want ik zou die bezigheid natuurlijk helemaal niet "aardig" gevonden hebben maar veeleer opwindend, spannend en zelfs een beetje angstaanjagend.
Ik blijf nu natuurlijk wel met de vraag zitten of van het Reve wel altijd helemaal eerlijk was als hij zulke zinnetjes opschreef?

zondag 27 november 2011

verkeerde voorspellingen 3: werkloosheid

Toen we rond de jaren 1980 weer eens in een periode van relatief hoge werkloosheid zaten meende ik oprecht dat dit een structureel probleem was en eerder erger dan beter zou worden. Dat leek ook heel plausibel. De mechanisering en rationalisering van de landbouw had de werkgelegenheid in de agrarische sector gereduceerd tot 5% van de beroepsbevolking. Dezelfde factoren waren hard op weg de werkgelegenheid in de industrie terug te brengen naar een 15 tot 20%. En de nieuwe informatietechnologie leek nu ook nog korte metten te gaan maken met de dienstverlenende sector.
Dus waar moest de werkgelegenheid vandaan komen?
Ik was ook bepaald niet de enige die met dit denkbeeld behept was.
Er deden allerlei creatieve ideeen voor eerlijke verdeling van dit schaarse goed de ronde zoals vervroegde uittreding op 58 jarige leeftijd voor degenen die al het genoegen hadden mogen smaken te werken, verplichte beperking van de werkweek tot 32 uur, meer dagen verplicht verlof etc.
Wie schetst dus mijn verbazing dat in 2010 de werkloosheid in een halve recessie maar ongeveer 5% is, bijna iedereen 45 uur werkt en binnenkort nog tot zijn 67 ste jaar door moet ook.
Volgens een rapport van Paul de Beer Krimpende arbeidsmarkt, een titel die overigens betrekking heeft op de toekomst tot 2050, is de beroepsbevolking in de periode van 1980 tot 2010 gegroeid van 5 miljoen naar 7.5 miljoen.
Wat al die mensen de hele dag uitspoken is mij een raadsel. Al zal het ongetwijfeld ergens te vinden zijn. Maar eerlijk toegegeven een groei van de beroepsbevolking met 50% is wel het laatste wat mij in die tijd voor ogen stond.

vrijdag 25 november 2011

eureka

Het blijft een mooi iets: het lijkt of er opeens een lampje aangaat onder je schedelpan.
Je ziet het ook omschreven als Aha-erlebnis of "alle puzzelstukjes vielen in elkaar". Je loopt al een tijd te tobben en te piekeren over een kwestie en opeens terwijl je met iets heel anders bezig bent halverwege de nacht of op de w.c. wordt het je in de schoot geworpen: de samenhang der dingen of het andere perspectief op de zaak dat een oplossing biedt. Het gaat gepaard met een eigenaardig soort verlichting in het brein, een geestverruiming, een verschuiving van de referentiekaders. Een klein breinorgasme.
Het kan trouwens ook plaatsvinden bij gelegenheid van iets heel onnozels. Het volgende incident is de eerste bewuste ervaring die ik mij herinner. Mijn vader placht geergerd "Sitdoun" te roepen als zijn zoontjes zaten te klieren en te klooien bij de aanvang van de maaltijd zoals jongetjes van een jaar of 10 dat nu eenmaal doen. Ik had al twee jaar onderricht in de engelse taal ontvangen voor op de rijpe leeftijd van 14 opeens tot mij doordrong dat de man al die tijd "sit down" gezegd had. Alsof er een soort uitroepteken uit mijn hoofd sprong.
Maar in het algemeen volgt het als beloning op serieuze inspanningen, het opnemen en verwerken van informatie en het langdurig zoeken naar verbanden. En dan is het natuurlijk het mooiste als je het zelf mag verzinnen maar het kan ook helpen als een ander een nieuw licht op de zaak werpt waardoor de kwestie eindelijk plotseling duidelijk wordt.
Het enorme pleizier van het brein bij het vinden van oplossingen lijkt mij evolutionair trouwens een groot voordeel. Het menselijk denken zou snel zijn gestaakt als de vondst van Archimedes zoveel pijn deed als de gemiddelde bevalling.

woensdag 23 november 2011

De godsdienstgeschiedenis 3: de grijns van de Cheshire cat

In opmerking godsdienstgeschiedenis 1 en 2 zagen we god langzaam verdwijnen.
Als de Cheshire cat in Alice in Wonderland verdween hij langzaam uit beeld.
Vanuit het gezichtspunt van een agnost of atheist vormt religie nu eigenlijk geen probleem meer.
Zelfs toen Nietzsche in de 19 de eeuw opgewonden God dood verklaarde was dat intellectueel al niet interessant meer: de zoveelste domineeszoon die er eindelijk achter is gekomen.
Het animisme en veel van de goden uit het polytheisme hebbben ook voor een ongelovige best aantrekkelijk kanten. Wie heeft emotioneel geen behoefte aan een gebed tot de maangodin als je zenuwachtig bent omdat je vrouw moet gaan bevallen? Waarom niet een klein plengoffer aan Hermes als je nerveus bent over de gevaren van een reis die je moet ondernemen?
Maar helaas er is geen godheid beschikbaar die vliegtuigen in de lucht houdt of auto's voor ongelukken behoedt, al willen katholieke priesters ook over dat soort zaken nog wel eens met de wijwaterkwast zwaaien.
Met de deistische godheid die zich achter de Bigbang verstopt heeft hebben wij verder ook geen probleem.
Zelfs Einstein wilde zich nog wel eens op hem beroepen.
Nee, het is de telkens weer onverwacht opduikende Cheshire Cat Grijns van de theistische god die vanuit alle hoeken en gaten komt opdoemen die ons nog steeds schrik aanjaagt met barbaarse mededelingen - volgens de stellige opvatting van zijn fanatieke aanhangers.
Volgens die Grijns is abortus onder alle omstandigheden moord, zijn voorbehoedsmiddelen strikt verboden, moeten homo's worden opgesloten of opgehangen, zijn verkrachte vrouwen zondig en dienen zij te worden gestenigd.
Bovendien worden deze weerzinwekkendheden door de theistische god niet alleen niet alleen opgelegd aan de aanhangers van de Grijns maar tevens aan alle ongelukkigen die met ze moeten samenleven. 
Waaruit wij ongelovigen maar een conclusie kunnen trekken: god is dood maar de Satan leeft.

dinsdag 22 november 2011

geen migraine meer

Ouderdom komt met gebreken luidt de zegswijze en daar is geen woord onwaar bij. Mij zal je dus niet horen over de voordelen van het stijgen der jaren. Met de energie is het behelpen zelfs als je verder gezond bent en pienterder wordt je er ook niet bepaald op. Maar voor de migainelijders onder ons is er in veel gevallen een geweldige compensatie: het slijt naarmate je ouder en onnozeler wordt.
Vandaag was een dag dat ik vroeger door een hel zou zijn gegaan en als een gewond dier in een hoek zou zijn gekropen. Nu rest niet meer dan een milde dofheid en wat lichte trillingen. Op zulke dagen is de ouderdom een zegen.  

maandag 21 november 2011

Pensioenen

Ik moet zeggen dat het optreden van mevrouw Kemna op onze zondagmiddag tv een bron was van opluchting. De afgelopen jaren kreeg je uit de wisselvalligheden van de dekkingsgraad van de nederlandse pensioenen de indruk dat onze middelen in handen waren van een stel verdwaasde speculanten.
De doom and gloom die de kranten erbij te berde brachten maakten het er ook niet zonniger op.
Maar deze dame wekte niet alleen de indruk dat zij wist waar zij mee bezig was en hoe belangrijk dat is maar zag ook nog kans in mensentaal uit te leggen waarom die dekkingsgraad zo vreemd doet tegenwoordig Veranderd kriterium: in plaats van aan de vaste 4 % gekoppeld aan de dagrente. Zoiets zal vast ooit de kranten gehaald hebben maar je wilt als normale burger wel eens een berichtje missen.
Enfin, mevrouw Kemna mag wat mij betreft op onze centen blijven passen

zondag 20 november 2011

de akoestiek van de mist

Weinig zo irritant en gemakszuchtig als het straatinterview. Je houdt een willekeurige voorbijganger een microfoon onder de neus en stelt hem een onbenullige vraag. En je itempje is weer gemaakt.
Dan krijg je dus onvermijdelijk altijd onbenullige antwoorden die geen enkele serieuze informatie opleveren.
Maar vandaag was er zomaar een uitzondering in het nieuws.
Op de vraag hoe het was in de mist zei een jonge man: schitterend. Waarom? De akoestiek van de mist.
Dat was nu eens een althans voor mij oorspronkelijke observatie. Natuurlijk weet je meteen waar hij het over heeft als je wel eens in de mist gewandeld hebt maar ik had er nog nooit bewust bij stil gestaan of zo bondig geformuleerd gezien.
Overigens blijf ik van mening dat het straatinterview in de journalistiek verboden moet worden.

de bout hachelen

Je kunt me de bout hachelen. Ik mag dat graag roepen. Maar vanmorgen viel mij in dat ik geen idee had wat ik eigenlijk precies te berde bracht. Welnu de website van Onze Taal brengt uitkomst: Het is jiddisch/bargoens en betekent: je kunt mijn poep (bout) eten (achelen).
Het grappige is dat ik die uitspraak nooit in de mond zou nemen. Te plat.
En dat ik, denk ik, toch lekker de bout hachelen blijf zeggen.

zaterdag 19 november 2011

Levenseindekliniek

De Vereniging voor een vrijwillig levenseinde heeft het plan om een levenseindekliniek te openen.
Lezers van mijn opmerkingen over euthanasie onder de titels ""levenslang"" en "de Pilman komt langs" zullen begrijpen dat ik dit voornemen van harte ondersteun.
Zo niet de artsen. Die stuit het tegen de borst.
Althans volgens Metro nieuws; misschien niet de meest betrouwbare publicatie maar ik ga er nu maar gemakshalve vanuit dat hun weergave min of meer klopt.
Het doel van de kliniek is volgens de Vereniging om een alternatief te bieden aan mensen wier euthanasieverzoek door een arts is afgewezen. De directeur van de Vereniging heeft in dat verband gesteld dat veel euthanasieverzoeken niet worden ingewilligd omdat veel artsen "onkundig " zijn. Zoiets klinkt onder normale mensen al niet erg beleefd maar in kringen van de meest hierarchische en reactionaire beroepsgroep van ons land (hoewel daarin gelukkig in het laatste decennium enige verbetering is gekomen) is het natuurlijk niet minder dan heiligsschennis. Ik vermoed echter dat zij eigenlijk juist probeerde om beleefd te zijn door ''onkundig'' te zeggen om niet te hoeven zeggen dat veel artsen "de zaak moedwillig traineren of weigerachtig zijn omdat zij eigenlijk niet bereid zijn om er aan mee te werken".
En wat zijn dan zo al de bezwaren?
Een langdurige behandelrelatie is volgens KNMG cruciaal voor een arts om een goede afweging te maken bij een euthanasieverzoek. Tja waarom eigenlijk? De meeste specialisten zijn ook in staat om binnen enkele dagen over de noodzaak van een potentieel riskante operatie te beslissen op basis van de diagnose en de instemming van de patient -zonder eerst een langdurige band met hem op te bouwen.
Bovendien meent de hoogleraar ethiek van de VU dat in een dergelijke kliniek voornamelijk dokters zullen werken die een pro-euthanasie bias hebben. Ja dat mag je inderdaad hopen. Met deze verdachtmaking van bevooroordeeldheid op voorhand komt de aap wel uit de mouw. Komen die patienten misschien niet juist bij die klniek terecht om dat hun dokters een anti-euthanasie bias hebben? Die zelfde ethicus is trouwens ook van mening dat de euthanasiewet dient om de arts te beschermen en geen rechten geeft aan de patient.
Ja en dat is nou precies de reden waarom die kliniek nodig is. Die geeft namelijk de patient het recht op een onafhankelijke second opinion van een arts die geen last heeft van een anti-euthanasie-bias.

vrijdag 18 november 2011

Sinterklaas

Bij de ontwikkeling van het Sinterklaasgeloof heb ik indertijd bij mijn kinderen en in retrospectie bij mijzelf een drietal stadia onderkend.
In de eerste ""mythische" fase worden alle geloofswaarheden, wonderen en attributen als daar zijn Spanje en de boot, Pieten en de schoorsteen, de zak en het Boek, de roe en het paard op het dak etc. geleerd en in volledig geloof aanvaard.
De "empirisch-kritische" fase kenmerkt zich door een toenemend aantal vragen over de details in de geloofsleer. Het geloof is onverminderd maar de geloofwaardigheid van sommige aspecten van de leer raakt in het geding. Er zijn geen schoorstenen meer en Piet moet dus de schoen bij de deur vullen, maar waarom wordt ie nog zwart als ie niet door de schoorsteen gaat en hoe komt dat paard trouwens op dat dak? En hoe kunnen trouwens alle kinderen in dat ene boek en hoe weet Sint dat allemaal?
Als ouder breek je je brein om het geloof met min of meer bevredigende antwoorden in de lucht te houden. Dit is dan ook de fase dat allerlei hulpconstructies worden verzonnen zoals de hulp- Sinterklazen om de verbazende menigvuldigheid van zijn optreden te verklaren.
Tenlotte de "metafysische fase". Dit is de fase van het Ware Geloof. Er zijn zoveel gaten gevallen in de geloofwaardigheid van de leer dat het geloof zich voltrekt niet dankzij maar ondanks de feiten. Credo quia absurdum. De gelovige kan nu ook fanatiek worden.
Zelf heb ik ooit in deze fase een gevecht geleverd met een vriendje die het waagde aan Sints bestaan te twijfelen.
Hoewel ik won had dit niet het gewenste effect. Het was niet zo dat hij nu weer geloofde zoals was afgesproken. Integendeel: ik was plotseling mijn geloof verloren.

P.s.
Ik hoor wat anecdotische aanwijzingen dat kinderen tegenwoordig langer in Sinterklaas geloven.
Niet zo verbazend in aanmerking genomen dat ze dagelijks op tv een goed gemaakt Sinterklaasjournaal krijgen voorgeschoteld. Het is nogal een gedachtesprong dat dit anders dan het Jeugdjournaal allemaal toneelspel en een grote samenzwering is.

donderdag 17 november 2011

zondebok

Het is zo oud als de mensheid. De oogst is mislukt. Er is een overstroming. Een ziekte heeft veel slachtoffers gevergd.
Dan komt het mechanisme op gang.
De goden zijn mishaagd. Er is gezondigd. De schuldigen moeten worden aangewezen en uitgedreven.
Nooit kan het eens tragisch toeval zijn, of aanvaarding van de wisselvalligheden van het lot. Nooit het op zich nemen van de eigen medeverantwoordelijkheid als dat aan de orde is (de dijken zijn niet tijdig verhoogd).
Nee juist dan moet des te meer de zondebok gezocht worden en boeten voor de gemeenschap.
Het is zo nieuw als de mensheid. Nog steeds zijn in Amerika de overstromingen vanzelfsprekend een straf voor de invoering van het homohuwelijk.
Altijd als er iets fout gaat moet er een schuldige zijn. Een nerveuze fase want wie wordt aangewezen als de pineut? Iedereen wijst naar iedereen tot duidelijk wordt wie in de zwakste positie verkeert. En die schuldige is dan natuurlijk het zwakste individu van de groep of de kleinste minderheid.
En de zogenaamde catharsis als de schuldige is uitgedreven of gestenigd of (in de context van de moderne bedrijfscultuur) ontslagen, is niet dat de groep nu vrij van schuld opnieuw kan beginnen met een schone lei zoals wel wordt geclaimd. Het is niet anders dan de beschamende opluchting niet zelf de dupe te zijn geworden.
Als er iets is dat ik haat en veracht is het het zondebokmechanisme. Een uiting van door magisch denken, schuldgevoel en angst gedreven lafheid. En religie (of religieuze functionarissen) vormen in de oorspronkelijke vorm bijna altijd een handlanger. Het offer dient immers om de goden te verzoenen. Een van de weinige dingen waarvoor ik mij schaam is dat ik mij een keer in jeugdige onnozelheid een dergelijke zondeboksituatie (in een personeelsconflict in een kleine organisatie) heb laten aanleunen zonder actief te protesteren en de zwakkere te beschermen.
Nadien heb ik altijd door op een dergelijke situatie te anticiperen collaboratie kunnen voorkomen of heb op zijn minst desnoods met enig persoonlijk risico luidruchtig bezwaar gemaakt. Maar het zit mij na 35 jaar nog steeds dwars.
Het zondebokmechanisme openbaart de mens op zijn verwerpelijkst.

maandag 14 november 2011

Tandartsen en de vrije markt

Hedenmorgen bezoek aan de tandarts.
Dankbaarheid.
Dat is toch wel de voornaamste emotie die mij altijd overvalt bij een bezoek aan de tandarts.
Dankbaarheid dat ik hier en nu leef. Een bezoek aan de tandarts geeft tegenwoordig nauwelijks meer dan een licht ongemak. Onze voorouders hebben nog niet eens zo lang geleden werkelijk helse, martelende en alles ontwrichtende pijnen doorstaan. Tot ze rond hun dertigste van het grootste deel van hun gebit waren ontdaan. In het trotse bezit van 2 tanden en 1 kies waren ze dan veroordeeld de rest van hun leven broodpap en koolsoep te slurpen. Sommigen staken schijnt op de opengevallen plekken wel tanden van hout. Ook heb ik ergens op internet wel eens het gebit van de amerikaanse vader des vaderlands George Washington bewonderd. Dit was uitgerust met een veer, zodat hij permanent zijn kiezen op elkaar moest klemmen als hij het inhad.
Het mag kortom duidelijk zijn dat ik alle tandartsen van harte een goed salaris gun.

Vanavond in het Parool de kop: Tandarts wordt duurder - verzekering ook
De tandartsen zullen hun tarieven per 1 januari soms met 50 tot 100% porcent verhogen. Dat mogen ze doen omdat het kabinet de vaste tarieven heeft afgeschaft. Maar waarom heeft het kabinet die vaste tarieven dan afgeschaft?
"Minister Schippers van VWS hoopt door meer concurrentie tussen tandartsen betere zorg en lagere tarieven te bewerkstelligen."
Leren die stupide marktfundamentalisten het dan nooit? Denken ze nou echt nog steeds dat de prijs omlaag gaat als je de consument niet langer beschermt?
De markt zelf weet wel beter: de premies voor de tandartsverzekeringen zullen dan ook fors stijgen.
Concurrentie tussen tandartsen? Behalve de regering weet iedereen in Nederland dat er een tekort is aan tandartsen en dat je blij mag zijn als je er een hebt en hij tussen het golfen door de tijd wil vrij maken om je te helpen.
Ik gun die tandartsen hun centen van harte maar van de stupiditeit van die vrije markt economen krijg ik waarachtig al weer pijn aan mijn kiezen.

zondag 13 november 2011

het einde der tijden is nabij

Wij zijn sinds kort op deze aarde met 7 miljard mensen. Een gezellige boel.
Maar over 100 jaar en eventueel een beetje zullen we allemaal een al dan niet natuurlijke dood gestorven zijn.
Of er over 100 jaar nog menselijk leven op aarde mogelijk zal zijn kan ons dus vanuit het oogpunt van ons eigenbelang  volstrekt onverschillig laten. En dat is aan ons gedrag te merken.
Op Al Jazeera News staat op dit moment een kort artikel van Solana waarin in nog geen 12 paragrafen wordt uiteengezet dat de realiteiten van de energiesituatie in het licht van het klimaatprobleem vereisen dat de marktwerking wordt uitgeschakeld en een wereldregering de energieverdeling overneemt.
De kans dat dit tijdig gebeurt nadert volgens mij zero.
Wij gaan als soort binnenkort het lot van de dynosauriers delen. Maar geen nood; niemand van ons zal het persoonlijk meemaken. Niks aan de hand dus. Zelf heb ik al helemaal nergens last van want ik ben over een jaar of 10 of 15 wel de pijp uit.
Overigens komen mijn voorspellingen zelden uit - ik overschat altijd de intelligentie van de mensheid.

zaterdag 12 november 2011

godsdienstgeschiedenis 2: het langzaam verdwijnen van God

Vervolg op godsdienstgeschiedenis 1. En het ging om de vraag: welke god?
De opkomst van het monotheisme betekende uiteraard tevens het einde van elke vorm van religieuze tolerantie. Die ene God is een jaloerse god. Hij is niet de enige als niet alle andere Goden met wortel en tak zijn uitgeroeid. Ook dient met het oog daarop liefst iedere persoon, elke stam of volk dat het waagt nog in een andere goden te geloven van de aardbodem te worden verwijderd. Monotheisme en fanatisme gaan hand in hand. Achnaton heeft dan ook een groot deel van de niet aan zijn god gewijde tempels van Egypte gesloten totdat de priesters van de concurrentie er een stokje voor wisten te steken door hem -naar algemeen vermoed wordt- om zeep te brengen. En het is niet toevallig dat het Oude Testament vol staat met vervloekingen van afgoderij en oproepen tot genocide.
De theistische god heeft zich in hoger sferen teruggetrokken. Hij is een God zonder aangezicht en zonder naam. Hij is weliswaar een abstractie maar kan zich toch naar believen in aardse zaken mengen. Hij mag daarbij volgens de zelfbenoemde deskundigen ter zake graag bestraffend optreden.
Hij is bovendien almachtig en ook algoed.
Deze God voldoet nog steeds naar de maatstaven van wat primitievere lieden zoals de voetballers die aan weerszijden van het veld voor de overwinning bidden. Of die Paus die Maria bedankte voor haar tussenkomst dat Zij het traject van de kogel die hem trof net buiten zijn hartstreek had weten te buigen zonder zich af te vragen of het misschien niet handiger ware geweest als Zij de kogel in het pistool had laten steken of de dader op het laatste moment op andere gedachten had gebracht. Of de gouveurneur van Texas die regengebedsdagen organiseert maar ontkent dat er een klimaatprobleeem is.
Beschaafdere lieden hebben sinds de Verlichting een probleem om die almachtigheid en algoedheid te verenigen met de werkelijkheid van het Lijden op de wereld. Of God is goed en hij moet machteloos toezien - of Hij heeft de macht om in te grijpen maar dan is hij kennelijk boosaardig.
Er is dan ook eeuwenlang veel in energie gestoken in pogingen om het probleem van het lijden en het kwaad met allerhande uitvluchten en hulpconstructies te verdonkeremanen. Van het type: wie hij lief heeft neemt hij tot zich. Terzijde, dit is een probleem dat Taoisme en Boeddhisme bij gebrek aan een serieus te nemen god in deze vorm niet kennen.
Bijkomend probleem: als de theistische God eens een keer een gebed verhoort en een wonder verricht komt hij in conflict met de wetten van de natuur (anders is er immers eigenlijk geen sprake van een wonder).
Dit is in de afgelopen eeuwen bij de gevorderde staat van de natuurwetenschappen blijkbaar steeds moeilijker voor Hem geworden.
God moest dus andermaal een gedaanteverandering ondergaan.
Ik sla nu voor het gemak de god van Spinoza maar even over en schakel meteen door naar de deistische god. Deze heeft de hele boel geschapen en in gang gezet maar interfereert verder niet. Geen conflict dus verder met de wetenschap en ook geen moreel dilemma. Het is hier op de aarde treurig gesteld maar daar kan hij ook niks aan doen. Anderzijds is het bidden en aanbidden daarmee natuurlijk een volstrekt nutteloze aangelegenheid geworden.
De deistische God heeft zich veilig achter de BigBang teruggetrokken. Verder kun je je uit het Universum niet terugtrekken. Opgelost in irrelevantie.

vrijdag 11 november 2011

Zelf hulp

Opdracht aan mijzelf (niet voor't eerst): staak elke vorm van multi-tasken.

Multi-tasken is een van de ergste ziekten van de moderne tijd. Ja het is natuurlijk zo oud als de mensheid maar het heeft pas onder druk van de eindeloze hoeveelheid prikkels die heden over ons uitvloeien hysterische vormen aangenomen.
Het bewustzijn is een en ondeelbaar.
Uiteraard kan iedereen tegelijk de krant lezen en naar muziek luisteren. Maar wat ie dan in feite doet is met een half oor naar de muziek luisteren en de krant half geconcentreerd lezen en een lichte stress ervaren door de inspanning waarmee de muziek gedeeltelijk wordt buitengesloten.
Zelfs in een concertzaal waar je niets om handen hebt is het al moeilijk genoeg om het bewustzijn bij de muziek te houden. De dame voor je heeft een vreemd kapsel, het begint te jeuken op je eigen kop: wie jeuk ervaart ervaart jeuk en is niet in de muziek - het plafond van de zaal kan wel een verfje gebruiken, warme voeten - en hoort de muziek niet of half. Allemaal afleiding. Vandaar dat mensen wel met gesloten ogen zitten ook al ziet dat er wat aanstellerig uit. Zelfs dan is het hele kunst om een volle minuut echt ten volle naar de muziek te luisteren.
Maar het bewustzijn wat laten wegfladderen is op zich niet erg; zolang je je beperkt tot unitasken keert het vanzelf weer naar de eigenlijke bezigheid terug. Ik vermoed zelfs dat die spontane uitvluchten ontspannend zijn.
Hetzelfde geldt uiteraard voor de visuele waarneming: een bloem, een schilderij, het beleven van landschap tijdens een wandeling (want motoriek hoeft niet altijd de waarneming te hinderen; men kan ook in de muziek meebewegen), je kunt ze alleen echt zien als je niet tegelijkertijd een radio op je kop hebt of een fototoestel voor je neus terwijl je loopt te sms - en.
Een mens kan maar maar 1 waarneming tegelijk doen met eigenlijk maar 1 zintuig tegelijk. Bij meer waarnemingen tegelijkertijd gaat de ene altijd ten koste van de andere.
En hoe meer waarnemingen hoe meer stress.
Maar deze stress is een prikkel waaraan tegenwoordig bijna iedereen verslaafd is geraakt. De stilte boezemt angst in. Er moet altijd en overal een radio of i-pod aan: in huis, in de auto; in het openbaar vervoer.
Natuurlijk is dit persoonlijk. Niet iedereen heeft hetzelfde in de hersenpan liggen. Het ene brein is flexibeler dan het andere. En veel vrouwen gaan er prat op dat ze beter kunnen multi-tasken dan mannen (al is het in dit verband misschien geen toeval dat er ook meer vrouwen met een burnout zitten).
Zelfs ik kan nog wel een ui snijden voor de soep met een muziekje aan. Maar het is een illusie dat ik dan tijdens het snijden de schoonheid van de ui ook echt gezien heb. Of dat ik de soep echt proef als ik er de krant bij lees, of ruzie maak met mijn disgenoot of tob over de dag van morgen. Dan heb ik niet genoten maar mijn trek gestild en kijk na afloop met spijt naar een zomaar lege kop.
Er komt er dus op aan elke bezigheid achtereenvolgens en met volledige aandacht te doen.
Het is bekend dat mensen na een periode van sensorische deprivatie ernstige psychiatrische klachten krijgen. Of dat ook zo is bij sensorische overload weet ik niet. Misschien zou het niet eens opvallen omdat iedereen al met die gekte rondloopt. Bovendien een pilletje Retalin en het kind wordt al weer rustig toch?

woensdag 9 november 2011

De euro: hoe lang nog 3

Italie moet inmiddels 7 % rente betalen.
Volgens onafhankelijke Amerikaanse economen - toegegeven: met Keynesiaanse inslag maar we spreken hier wel over Nobelprijswinnaars als Paul Krugman:
This is the way the euro ends.
Not with a bang but with bunga-bunga.
-  betekent dit dat ook Italie niet meer te redden is. De euro trouwens evenmin. Tenzij de ECB eindelijk het deflatoire beleid opgeeft en de geldpersen aanzet.
Hetgeen niet zal gebeuren.
En zei niet professor Heertje vroeger altijd al dat Keynes rijmt op brains?
Helaas is dit gekluns geen academische kwestie, maar voor miljoenen Europeanen het verschil tussen relatieve welvaart en bittere armoede.

Godsdienstgeschiedenis 1: het langzaam verdwijnen van God

Onder de titel het breiende vrouwtje heb ik voor de aardigheid nog maar eens gememoreerd dat er vanuit kennistheoretisch oogpunt geen enkele behoefte bestaat om wetenschappelijk te bewijzen dat God niet bestaat. Toegegeven: een tamelijk overbodige bezigheid.
Bovendien is het veel gezelliger om de claim dat God bestaat eenvoudig te pareren met de vraag: welke?
Dat geeft weer eens aanleiding om het geheugen op te frissen over de godsdienstgeschiedenis die immers een fascinerend perspectief biedt op al het menselijk ploeteren en zoeken op deze aardkloot. Ik steun voor de feiten gemakshalve op Wikipedia, maar zal mij proberen te onthouden van psychologische duidingen.
In het begin waren de goden overal. Bij elke bron, op of in elke berg, achter elk onweer en in elk huis al dan niet als voorouder. Een animistisch rommeltje. In de polytheistische fase werd er -grote stap voorwaarts- wat meer systeem in gebracht doormiddel van fusie: alle locale brongoden werden bijeengebracht onder 1 godin van de bronnen en ook handel en diefstal konden best samen met 1 god toe (hetgeen overigens van het nodige psychologisch inzicht getuigt zoals we het laatste decennium weer hebben kunnen merken). Dat leverde alleraardigste pantheons op. Denk aan de Egyptische, Griekse en Germaanse godheden. Maar de goden verdwenen een beetje uit het straatbeeld en stegen op naar een niet nader omschreven hogere locatie als Olympus of Walhalla - al konden ze zich nog naar believen mengen in de loop der gebeurtenissen. Overspel en verkrachting, diefstal, jaloezie, wraak ... aan elke minder aanbevelingswaardige menselijke karaktertrek of activiteit gaven ze zich naar hartelust over. Bovendien waren ze verre van almachtig want voortdurend in onderlinge strijd gewikkeld. De mythes die hun belevenissen beschrijven lezen dan ook als een soap-opera. De Hindoe goden weten er trouwens nog steeds aardig weg mee.
Ook de grote matriarchistische godsdiensten waren als ik het wel heb nog nog ten dele polytheistisch want er figureerde altijd op zijn minst een broer, minnaar (of allebei tegelijk) of zoon. En de Isisdienst wist ook nooit helemaal het alleenrecht te veroveren. Nee de ellende begon pas echt bij de volgende "vooruitgang" naar het paternalistisch monotheisme van grote godsdienstvernieuwers als Achnaton en Moses.

wordt vervolgd

dinsdag 8 november 2011

naar Groenland

Vorig jaar (2010) steeg de carbonuitstoot ten opzichte van 2009 wereldwijd met 6 %. Dit is zo verontrustend dat de wetenschappers eerst nog op een rekenfout hoopten. Maar nee.
Wij hadden hier weliswaar krimp maar in het verre Oosten, waar ze niet zo stom waren om de banken te dereguleren, groeiden de economieen lustig verder.
In aanmerking genomen wat er in de afgelopen 40 jaar met alle wetenschappelijke waarschuwingen is gebeurd, is wel duidelijk dat tegen de trage halfslachtigheid van de beleidsmakers niets is opgewassen.
Je kunt hoogstens voor je kleinkinderen een lapje grond op Groenland kopen zodat je nazaten kunnen gaan afkoelen wanneer straks in Nederland de temperatuur naar tropische waarden is gestegen. Er komt daar door het gestaag smelten van de ijskap op het moment genoeg nieuw land beschikbaar neem ik aan.
Groenland is trouwens het eerste land dat uit de Europese Unie is gestapt.
Andere optie: overzomeren op Nova Zembla

maandag 7 november 2011

bijna gratis 6: een eigen blog

Het is alles welbeschouwd verbazend. Met een paar muisklikken begin je een blog en dan kun je naar hartelust aan de wereld kond doen wat er in je opkomt. Voor niks.
Dit blog bestaat nu een maand of 2. Ik schrijf het uitsluitend voor mijn eigen genoegen. Om naar hartelust te mopperen over alles wat mijn ergernis vermag op te wekken. En natuurlijk in de stille hoop te vroeg intredende dementie te voorkomen. Ik heb ook geen idee hoe lang ik er nog mee doorga en hoe het zich verder ontwikkelt. Misschien val ik volgende week wel stil.
Wat aan de wereld kond doen betreft: ze hebben het met die labels en algoritmes zo geregeld dat er inderdaad zo nu en dan een verdwaalde lezer komt opdagen. Van harte welkom allemaal trouwens. Maar voorlopig is dit blog nog geruststellend klein.
Een deel van mijn bezoekers is kennelijk alleen maar op zoek naar een recept voor hazeborst.
Dat leer je dan weer in een onderdeel Statistieken dat ook nog geheel gratis wordt bijgeleverd. Daarin wordt ook informatie verschaft over de landen van herkomst van de bezoekers. En nu doet zich een wonderlijk feit voor. De meerderheid van mijn lezers woont in het buitenland met name Duitsland en Rusland.
Nu ben ik natuurlijk vereerd en gevleid door deze aandacht maar het stelt mij wel voor een raadsel. Hoe kunnen jullie het lezen? Zijn jullie studenten Nederlandse taal? En dan nog hoe kom je bij mij terecht in plaats bij de ongetwijfeld tientallen bekendere blogs? Misschien wil iemand van de lezers zo vriendelijk zijn wat licht op deze duisternis te werpen. Dat mag ook in het Duits want dat kan ik redelijk begrijpen. Helaas Russisch dat zal niet gaan. Ik zou een reactie -hoe kort ook- op prijs stellen.

update: inmiddels is mij duidelijk geworden dat al die vermeende Russen via Dot TK komen. Kennelijk wordt Tokelau komisch genoeg geregistreerd als Rusland. Of al die Tokelause lezers ook echt bestaan? Geen idee.

ons soort mensen

Engeland is ook heden nog, naar het schijnt, in niet geringe mate een standensamenleving. Als je niet op Eton gezeten hebt heb je eigenlijk de boot al gemist. De politieke en financiele top wordt gerecruteerd uit een heel klein groepje. Als ik mij niet vergis hebben de huidige regeringsleiders en de oppositieleider zelfs in dezelfde klas gezeten.
Wij Nederlanders hebben dat niet. De samenleving is wat meer egalitair en de standsverschillen misschien mede door de verzuiling wat diffuser. Maar gelukkig voor ons soort mensen hebben wij nog altijd het categoriaal gymnasium. 
Ongeveer elke dertig jaar breekt een bescheiden debatje uit over het curriculum van het gymnasium. Al dat Grieks en Latijn is dat nog wel van deze tijd? Wat dient het nog voor doel? Dan volgt wat zwaarwichtig zuchten over de bakermat van onze beschaving en de wortels van onze cultuur. Terwijl ook in mijn tijd, een kleine 50 jaar geleden, al geen enkele abiturient van onze gymnasia in staat was meer dan 10 regels per uur van een Griekse tragedie te vertalen. Zodat aan het eind van het jaar niemand enig benul meer had waar het eigenlijk over ging. Dat ding eens even in 3 uur in het Nederlands lezen was een revolutionaire gedachte die bij niemand opkwam. En de voornaamste waarden die werden overgedragen waren geestelijke luiheid en de misplaatste arrogantie tot de culturele elite te behoren. En het eindresultaat van al het zuchten is dat er weer een uurtje latijn minder wordt gegeven en er verder helemaal niets verandert.
Want het curriculum zal al die ouders, die hun kind zo fanatiek op het gymnasium geplaatst willen zien dat er kleine opstand in de betere kringen uitbreekt als er niet genoeg plaatsen zijn, volstrekt worst wezen. 
Waar het om gaat is dat het gymnasium de enig overgebleven categoriale school is. Geen scholengemeenschap waarin kinderen uit alle delen en lagen van de bevolking, een dwarsdoorsnede van de samenleving, het met elkaar moeten zien te rooien.
Nee een fijn reservaat waar kinderen uit het juiste milieu, met het juiste nivo en de juiste achtergrond veilig kunnen samenkomen. Natuurlijk we zijn progressief en niet poenig dus de bovenkant van de middenklasse is goed genoeg en zo nu en dan een allochtoon staat ook wel fleurig in de klas als de vader bijvoorbeeld arts is en de moeder advocaat, maar verder blijven we graag onder ons.

zondag 6 november 2011

Yoga en het hogere 2

Het ontbreken van een ziel (zie yoga 1) neemt niet weg dat ik best open sta voor sommige van de (gezondheids) claims die in kringen van de yoga beoefenaars gemaakt worden.
Zo lijkt het mij heel plausibel dat de beoefening van de asanas de werking van de sommige klieren kan stimuleren en dat dit zou kunnen leiden tot veranderingen in de gemoedstoestand. Die hormonen, dat weet wat.
Er zijn ook wetenschappelijk onderbouwde bevindingen dat dagelijks driekwartier joggen even effectief is tegen depressies als de heden beschikbare anti-depressiva. Hetgeen het probleem overigens alleen maar verplaatst naar de vraag: hoe krijg je een depressieve patient zover dat hij dagelijks een klein uur gaat hardlopen?
Maar er is geen reden om aan te nemen dat yoga niet even effectief zou kunnen zijn als hardlopen.
Zo schijnt het ook mogelijk te zijn door middel van ademhalingsoefeningen de bloeddruk te verlagen - al zijn mijn eigen pogingen in die richting vergeefs gebleken.
En laatst was er nog aardig wat ophef in de krant over het gerucht dat menig dame tijdens de yogabeoefening werd overweldigd door spontane orgasmes.
Ik wil zelfs wel aannemen dat er mensen zijn die tijdens de beoefening van yoga een religieuze ervaring beleven. Naar verluid kan men in het moderne hersenonderzoek door het stimuleren van een bepaald gedeelte van het brein instant mystieke ervaringen en religieuze belevenissen oproepen. Terwijl allang bekend is dat de zogenaamde bewustzijnsverruiming die optreedt bij het gebruik van drugs feitelijk een bewustzijnsvernauwing behelst door middel van het uitschakelen van een deel van de hersenen.
Ik zal dus niet aanvechten dat het sommigen kan lukken om door manipuleren van de ademhaling tot vergelijkbare resultaten te komen.
Maar ik heb wel kanttekeningen bij de geldigheid van yoga als spirituele weg als het in feite gaat om manipulering van hersendelen door regulering van de toevoer van zuurstof naar het brein.

zaterdag 5 november 2011

de oude dag

Ondanks het heerljke weer de hele dag lopen tobben over het vaste voornemen van de Israelische havikken om Iran aan te vallen. En onvermijdelijk de V.S. mee te sleuren in een nieuwe oorlog. Professor Juan Cole:
The Israeli press notes that Israeli Prime Minister Binyamin Netanyahu and maverick Defense Minister Ehud Barak have been talking up a possible Israeli attack on Iran’s nuclear enrichment facilities.
No one knows if the two are just trying to create a threatening environment for Iran, in hopes of intimidating Tehran on a range of issues, or if they are preparing Israeli public opinion for an actual strike. The problem with talking big to scare an enemy, if that is the tactic, is that the talk can spiral into action whether one likes it or not. (This mistake was probably what got Gamal Abdel Nasser into the 1967 war: Israeli hawks such as Moshe Dayan took advantage of his saber rattling to launch an attack, which could be portrayed as preemptive.)
Former Israeli intelligence chief Meir Dagan revealed last spring that he and other security officials had forestalled a Netanyahu-Barak crazy scheme to hit Iran, about a year ago. Dagan said that an attack on Iran was “the stupidest thing I have ever heard.” 
En deze wordt nog apocalyptischer dan Irak. De neo-conservatieven en de bible-belters zijn er helemaal klaar voor.
Volgens de berichten is de enige hoop dat het Israelische leger niet zo'n trek lijkt te hebben in dit suicidale scenario.
Wat blijkt hieruit?
Dat ik oud begin te worden: vroeger bekommerde ik mij nooit om rampen die nog komen moesten wanneer ik er hoegenaamd niets aan kon doen.

vrijdag 4 november 2011

In de beperking...

De tekstverwerker is een zegen voor de schrijvende mens maar voor de lezende mens? Er staat geen maat meer op. Sinds de introductie van de tekstverwerker is de omvang van de roman naar mijn ruwe inschatting met 50% gegroeid.
Ik heb groot respect voor iedereen die beschikt over het talent en liefdevolle discipline om in een jaar of twee een nieuwe werkelijkheid te creeeren. Maar anders dan bij de slager: mag het ook een onsje minder? Tolstoi, Dickens, Melville en Dumas schreven voor een publiek dat lange winteravonden moest zien door te komen met weinig andere afleiding dan een spelletje bridge en het knapperen van het haardvuur - dus hoe langer hoe beter. Maar wij kampen met een informatielast als nooit tevoren. TV, internet, meer kranten, meer boeken, Facebook, DVD het houdt niet op. Wij staan zo onder druk dat wij onze eigen informatieoverdracht beperken tot 140 lettertekens. Je kan er nog maar net een haiku op kwijt.
Het moet toch mogelijk zijn om net als Tjechov, Elsschot, Jane Austen of Nescio het verhaal met wat minder woorden te vertellen?

yoga en het hogere

'You are old, Father William,' the young man said,
    'And your hair has become very white;
   And yet you incessantly stand on your head--
    Do you think, at your age, it is right?'

   'In my youth,' Father William replied to his son,
    'I feared it might injure the brain;
   But, now that I'm perfectly sure I have none,
    Why, I do it again and again.'

De meeste ochtenden begin ik de dag met enkele op yoga geinspireerde rek en strekoefingen.
Vast onderdeel: een paar minuten op het hoofd staan.
Anders dan Carrols father William laboreer ik aan het op geen enkele medische kennis steunende geloof dat de extra bloedtoevoer mijn brein zal opfrissen en de spinnenwebben van de nacht zal wegvagen.

Toch is het tussen yoga en mij niet echt wat geworden.
Yoga is vooral een spirituele weg die ons voert naar "the inner recesses of our soul" zoals ons Iyengar meedeelt en trouwens eigenlijk elke publicatie over yoga.
Kijk daar zit hem nou de kneep. Zoals Father William zeker wist dat hij geen brein had zo ben ik op mijn beurt zeker dat ik geen ziel heb. Nergens te bekennen. Laat staan dat ik enig contact onderhoud met een AL-ziel.
Het blijft bij mij dus bij met aandacht uitgevoerde strekoefeningen.

donderdag 3 november 2011

Kant en klaar

Je treft tegenwoordig in de schappen van de supermarkt een verbijsterende hoeveelheid etenswaren die na een kort verblijf in de magnetron direct op tafel gezet kunnen worden. Soms ook nog na toevoeging van een dressing of een sausje volgens het ..en een beetje van jezelf - principe.
En ik geef ze geen ongelijk al die jonge ouders die om 6 uur met de tong op de schoenen na een dag hard werken hun kinderen uit de Naschoolse vissen. Bijna altijd werken ze tegenwoordig allebei en dan is er geen gelegenheid om 3 uur runderlappen te stoven.

Anderzijds zien we gelijkevenredig aan de groei van de magnetronmaaltijd een uitwas aan TV-programma's over koken. Kokende koks, sexy koks, scheldende koks, zoek de kok, koks in wedstrijdverband. Het kokkerelt maar door.
Hoe minder er gekookt wordt  hoe meer er blijkbaar gekeken wordt naar koken.
Het nieuwe gezin. Na het genot van de magnetron maaltijd - de kinderen naar bed gebracht- uitgeput lekker onderuit kijken hoe een ander liefdevol een smakelijke maaltijd bereidt.

woensdag 2 november 2011

cool 2

Ooit in mijn leven heb ik een SF-verhaal gelezen dat handelde over een totalitair egalitaire staat waarin aan de onrechtvaardigheid dat sommige mensen knapper en aantrekkelijker zijn dan andere een radicaal einde werd gemaakt door die bevoorrechte sexy types uit te rusten met een handicap. Zoals een harige pukkel op de neus, een mank been... de details weet ik helaas niet meer.
Deze heilstaat is gelukkig niet aangebroken maar in plaats daarvan hebben wij de modeindustrie.
Vanmiddag mogen aanschouwen een goed verzorgde jonge vrouw met glamoureuze zonnebril en de bijpassende arrogante blik die zich bleek te hebben gehuld in een spijkerbroek waarvan het kruis tot op haar knieen reikte. Toch zielig als je al op jeugdige leeftijd vanwege de modedictatuur twee incontinentieluiers moet dragen.

leren lever lezen

Een bezoekje aan het Allard Pierson Museum is altijd de moeite waard, maar heeft op dit moment als bonus een tentoonstelling over de Etrusken. De informatie is nog steeds beperkt maar je kunt je enig beeld vormen van de gang van zaken. Verder aardewerk en goudsmeedkunst van een kwaliteit die nu niet meer haalbaar is. Maar dat was in de hele middellandse zeebekken rond 500 v C. niet ongebruikelijk.
Meest fascinerend vond ik het bronzen model van een lever met inscripties als handleiding voor het lezen van de (schaaps)lever. Zoals bekend bij uitstek de manier om de toekomst te voorspellen.
Zelf heb ik wel eens naar de kippelevertjes staan turen alvorens ik ze geen steek wijzer geworden over de toekomst in de pan wierp. Mijn vertrouwen in meer succes met een schaapslever is niet zo groot dat ik aan die ongetwijfeld bloederige boel ga beginnen. Schaapslever is trouwens nogal bitter van smaak.

empathie

Inlevingsvermogen is de grondslag van ons ethisch handelen.
Je zou kunnen zeggen dat het de psychologische voorwaarde is voor de Gouden Regel en Kant's kategorische imperatief.
Wie zich niet kan inleven in de gevoelens van een ander valt onder de categorie psychopaat. En daar zijn er behalve in de managementklasse en in criminele kringen gelukkig niet al te veel van.
Mijn observatie is dat inlevingsvermogen en medelijden heel krachtige impulsen zijn die andere overwegingen moeiteloos de baas zijn.
Zo zag ik onlangs een speech van de republikeinse presidentkandidaat Rick Perry. Nu beschouw ik dit als een abject individu die uitsluitend verwerpelijke en warhoofdige opinies ventileert. Maar de man stond, wellicht onder invloed, zo verschrikkelijk te schutteren en te stumperen en zo evident te lijden aan een verpletterende faalangst dat ik toch werd overvallen door gevoelens van acute deernis.

Interessant vind ik dat onze empathie zich vooral uitstrekt over onze gevoelens en emoties.
Wij reageren op verdriet en angst en ook schaamte trouwens. Plaatsvervangende schaamte is een tamelijk onbehaaglijke ervaring. Met meebeleven van fysieke pijn hebben wij is mijn indruk veel meer moeite.

Als een ander kiespijn heeft hebben wij wel met hem te doen maar het blijft een beetje abstract en indirect.
We proberen wel mee te leven, we voelen onszelf zelfs verplicht om mee te leven maar het lukt niet helemaal.

Dit gebrek aan inlevingsvermogen valt ons niet te verwijten.
Wij kunnen ons niet eens onze eigen pijn goed herinneren. Hoe erg de kiespijn van een maand geleden was is met geen mogelijkheid meer in volle omvang her te beleven. Persoonlijk vergeet ik ook mijn eigen ziektes volledig zodra ze over zijn - alleen ander die mij heeft horen klagen kan mij er nog aan herinneren.

Dit is een geschenk van de evolutie en natuurlijke selectie.
Als wij niet onze pijn vergaten zouden er nooit tweede kinderen geboren worden en waren wij allang uitgestorven.

dinsdag 1 november 2011

kleinzielig

In het algemeen heb ik geen hoge pet op van politici maar ik wil wel toegeven dat ik een bewonderaar ben van president Obama - een Obamabot, zoals de tegenstanders zijn fans geringschattend noemen.
Zijn meer dan een jaar durende campagne om met enorme handicaps de eerste zwarte president van Amerika te worden was een waar kunststuk met vele historische momenten. En fascinerend om te volgen: het gestaag oprollen van de politieke machine van de Clintons, de speech over het rassenprobleem die zijn campagne redde, een oorlogsheld als Republikeinse tegenstander die weliswaar knettergek was (bomb Iran) maar dat heeft de Amerikanen nooit tegen gehouden.
Ook zijn optreden als president kan ik als geheel genomen waarderen: ziektekostenverzekering, stimuleren van de economie, regulering van de banken, terugtrekking uit Irak, nucleaire politiek, steun voor de arabische lente, Lybie etc.
Als fan ben je geneigd je held wat tekortkomingen te vergeven. Dat hij Guantanomo Bay niet kan sluiten valt hem niet aan te rekenen - het volledige congres liet hem in de steek. De "surge" in Afganistan bezie ik met meer argwaan maar vooruit het gaat misschien eigenlijk om Pakistan en hij heeft al aangekondigd er weg te willen. Het machteloze beleid ten aanzien van Israel/Palestina is moeilijker te verkroppen maar geen enkele Amerikaanse president die wil worden herverkozen kan in zijn eerste termijn Israel voor het hoofd stoten.
Zelfs het Amerikaanse stemgedrag over de toelating van Palestina tot de Unesco kan ik dus nog wel begrijpen. Maar dat de Amerikanen nu ook hun bijdrage van 60 miljoen op jaarbasis aan de Unesco terugtrekken kan ik op geen enkele manier anders duiden dan kleinzielig. Dit had hij waarschijnlijk kunnen en dus ook moeten voorkomen.

Over het stemgedrag van Nederland zal ik het maar niet hebben. Ik ben immers officieus zelf verklaard Belg.
En wij Belgen hebben voor gestemd.

update: Het schijnt zo te zijn dat dit akkefietje door het congres wettelijk is vastgelegd, en dus voor de regering onvermijdelijk is. Maar het blijft een zielige vertoning