dinsdag 15 januari 2013

onveilig

Op een avond viel ik -een jaar of tien- uit het bovenste bed. En brak mijn arm. Huilen natuurlijk. Vader kwaad. Meppen. Nog meer janken. Enzovoorts. Gat in mijn geheugen. Op enig moment is de dokter erbij gehaald. Die constateerde kennelijk behalve een breuk ook sporen van mishandeling
Want -en hier is mijn geheugen weer helder- nog dagen later was mijn vader zeer verontwaardigd dat de arts had durven suggereren dat hij mijn arm gebroken had. Hij had immers alleen op de andere arm geslagen!
Ik vrees dat de eerder genoemde wet op dit punt weinig effectief zal zijn. De wet voorziet in generlei sanctie en is alleen normstellend. Zou mijn vader door die normstelling tot het besef gekomen zijn dat het slaan van zijn kinderen eigenlijk onacceptabel was? Nee niet echt maar wellicht zou enige twijfel gezaaid zijn.
Maar uiteindelijk was het slaan het probleem niet.
Want zoals mijn broer eens opmerkte: ach, de pijn van dat slaan was je even snel vergeten als een sportblessure. De kwelling was de altijd aanwezige druk. Elk ogenblik kon die redeloze razernij losbarsten. Dat zorgde voor een permanente staat van angst en onzekerheid. Van die onveiligheid draag je levenslang de sporen met je mee. Daar is geen kruid tegen gewassen. Mon pauvre frere.

opa

Ik ben zo dol op mijn kleindochter dat ik zorgelijk veronderstelde dat ik een eenkennige opa zou worden.
Nu mijn kleinzoon zijn eerste verjaardag viert kan ik gelukkig vaststellen dat ik hem even onvoorwaardelijk aanbiddelijk, heldhaftig en ontroerend vind als zijn zuster.

donderdag 27 december 2012

bietjes: de nieuwe doping

Bietjes heb ik nooit een aantrekkelijke groente gevonden. Het oogt bij bepaalde berechten wel aardig dat rood op je bord maar het is hard werken om er iets smakelijks van te maken.
Maar ik bezie ze sinds kort in een geheel nieuw licht.
Het Parool wist recent te melden: Rodebietensap verbetert het uithoudingsvermogen, verlaagt de bloeddruk en vergroot de bloedtoevoer naar de hersenen. Dat komt door het hoge nitraatgehalte van bietensap hebben diverse wetenschappelijke studies aangetoond. Bij proeven met lopers die van tevoren bietjes aten ging de gemiddelde snelheid omhoog van 11,9 naar 12,3 kilometer per uur. Na de bietjes hielden ze hun tempo ook nog langer vol.
Fascinerend nieuws. Het lijkt voor een leek geen groot verschil te maken maar voor sporters voor wie het om meters en seconden gaat is het verschil enorm. Tussen de grootse eerste en de smadelijke twintigste plaats; tussen triomf en verliezen.
Als het blijkt te kloppen gaan alle duursporters aan de bieten. En niet zo een beetje maar met hun gebruikelijke fanatisme met kiloos tegelijk. De bieten zullen niet zijn aan te slepen. Het bietensap zal met emmers tegelijk worden geconsumeerd.
Ik zie het al voor mij: het volgend jaar trekt de tour-karavaan een spoor van rode urine door heel Frankrijk.
Tenzij de bieten op de dopinglijst geplaatst worden natuurlijk.

vrijdag 14 december 2012

Emile

Op mijn vers aangeschafte E-book trof ik gratis meegeleverd de titel Emile van Jean-Jacques Rousseau.
Ik heb het nooit kunnen opbrengen dat boek te lezen.
Op de dag dat de regering wettelijk vastlegde dat ouders hun kinderen niet mogen slaan heb ik geweend. Zeer tot mijn eigen verbazing.
Maar of een dergelijk verbod mijn vader zou hebben weerhouden? Ik betwijfel het.
Wat voor kwaad kan een braaf, lichtelijk autistisch jongetje hebben gedaan dat het rechtvaardigde om hem bij herhaling te mishandelen? Ik heb werkelijk geen vermoeden meer wat het nodig maakte mij naar de badkamer te sleuren en daar met een riem af te ranselen, terwijl mijn moeder achter de gesloten deur jammerde: niet doen, niet doen.
Wel weet ik dat mijn vader graag de opvatting te berde bracht dat kinderen wilde dieren waren die moesten worden getemd. Daartoe moest de wil worden gebroken. Waar hij deze barbaarse opvoedkundige theorie, die zelfs bij dierentemmers in de jaren vijftig al niet meer gangbaar was, vandaan gehaald heeft is mij onbekend. Wel kregen wij regelmatig bij de gezinsmaaltijd te horen dat hij van de halfzachte ideeen uit Emile van ene Jean-Jacques Rousseau niets moest hebben. Daarbij werd steevast triomfantelijk gewag gemaakt van het feit dat die Jean-Jacques zijn eigen zoon te vondeling zou hebben gelegd. Dat deze nieuwlichterij uit de achttiende eeuw stamde wist ik toen uiteraard niet. Wel herinner ik mij vaag dat ik - als toppunt van mijn lijdelijk verzet- wel eens bij mijzelf gedacht heb: "had mij ook maar te vondeling gelegd." Want kinderen zonder ouders hadden in mijn boeken meestal wel een romantisch bestaan.
Maar hoe -onlogisch ook- dat boek kan ik dus nog steeds niet lezen. Over de verdere gevolgen van het breken van mijn wil zullen we maar niet uitweiden.

woensdag 12 september 2012

Met de Buddha op vacantie 3 (slot)

Bij nadere lezing (Armstrong) en overweging lijkt het er op dat ik de Tweede Waarheid te modern heb geduid. De leegte van het zelf is blijkbaar toch geen voldongen feit dat alleen maar door de verlichtingzoekende hoeft te worden ontdekt. Nee het Zelf moet eerst met veel moeite en versterving van begeerten en gevoelens om zo te zeggen worden leeggepompt. Kennelijk kan het inzicht dat het Zelf een illusie is in het B. toch alleen worden bereikt langs de weg van de Stoicijnse apathie. Die reductie van het Leven zelf heeft mij nooit echt aangesproken. Al die aanbevelingen tot onthechting hebben iets krampachtigs. Je gooit het kind met het badwater weg.Wat is natuurlijker dan de rouw van Ananda bij de dood van zijn meester en levensgezel? Maar nee dat is niet verlicht genoeg.
Ik beschouw pogingen om elke vorm van emotie buiten boord te houden niet als Verlichting maar als angst voor het leven uit angst voor de dood.

dinsdag 11 september 2012

premier-bonus

Je moet het Samsom nageven: hij heeft met zijn diepe buiging naar links de PvdA in enkele maanden toch weer in het zadel geholpen. Ik voorspelde toen dat de SP dit keer aanspraak zou kunnen maken op de premier-bonus maar ik zat er dus weer eens lelijk naast. Of we andermaal bedrogen zullen uitkomen zal een week na de verkiezingen wel blijken. Optimistisch ben ik niet over de duurzaamheid van dat linkse gezicht.

P.S. Ik doel met die argwaan natuurlijk niet op de reeele noodzaak om compromissen te sluiten bij regeringsvorming.

dinsdag 4 september 2012

met de Buddha op vacantie 2

Je kunt geen boekje over het B. opslaan of je krijgt de volgende anecdote voorgeschoteld:
Een jonge vrouw heeft haar kind verloren en is geheel buiten zinnen van verdriet. De Buddha belooft haar te helpen wanneer zij hem mosterdzaad brengt uit een huis waar niemand is gestorven. Zij gaat van huis naar huis maar overal is wel een sterfgeval geweest. Weer bij zinnen gekomen sluit zij zich aan bij de volgelingen.
Wat gebeurt hier en vooral wat gebeurt er niet?
Volgens mij zet de B. met zijn opdracht een volstrekt normaal proces van rouwverwerking in gang.
Wat hij niet doet is zeggen: meisje kom is bij me zitten, dan zal ik je uitleggen dat je zelf, je ik een illusie is; dan gaat de pijn wel over. Dat zou ook zinloos zijn want haar ego speelt in haar verdriet geen enkele rol. Zij is geheel buiten zichzelf van ellende.
Kortom de verlichting en de bevrijding die het besef van de leegheid van het zelf zou brengen heeft kennelijk geen betrekking op werkelijke angst en verdriet.
De bevrijding functioneert vermoed ik alleen voor illusoire en ego-gedreven angsten. En dat is precies waar de volgelingen van B. op grote schaal aan leden.
Volgens Karen Armstrong bestond in de Gangesdelta in die periode een obsessionele angst voor reincarnatie - de eeuwige wederkeer naar weer een volgend afschuwelijk leven. In het Westen vinden wij het idee van reincarnatie tegenwoordig wel jolig. Nog een keer feesten en partijen. Maar de religieus geinspireerden in Bs tijdsgewricht zagen het meer zoals een gereformeerde boer het vooruitzicht van eeuwig branden in de hel. De hoop en ook de B.s aanvankelijke inzet was om daar op een of andere manier een uitweg uit te vinden.
En je zou kunnen zeggen dat de B. daarin in zeker opzicht succesvol was. Als je voornaamte angst is dat je Zelf tot in eeuwige dage moet terugkeren, dan is de mededeling, dat het hele bestaan van je Zelf niet meer dan een illusie is, zeker relevant. Wie zal zich blijvend zorgen maken over het al dan niet voortbestaan van een non-descripte Leegte?
De ironie wil natuurlijk dat de B. wel Verlichting bracht maar dat zijn leerlingen - zoals ten alle tijde en bij alle geestelijk leiders gebeurd is - wel de klok hebben horen luiden van de boodschap maar de klepel niet hebben kunnen vinden.
En dus maakt reincarnatie - paradoxaal- nog steeds een voornaam onderdeel uit van de geloofsleer.