Athene is zoals bekend de bakermat van de democratie, maar de bakermat van de bakermat is de Pnyx een min of meer theatervormige helling op de Philopappusheuvel in het centrum van het oude Athene waar wekelijks zo een 10.000 Atheners bijeenkwamen om te stemmen over oorlog en vrede en de wetten die door hun gedelegeerden waren voorbereid.
Je zou denken dat zoiets een toeristisch hoogtepunt is. Maar nee, we hebben minstens een uur over de heuvel rondgezworven voor we de locatie vonden. En daar troffen we alleen een oude Griek die ons trots het spreekpodium wees en Pericles citeerde. Alle toeristen bevonden zich, konden wij zien, op de belendende Acropolis. De mensen zijn niet geinteresseerd in vrijheid en democratie maar alleen in de symbolen van religie en macht.
Dat was bij de Atheners 500 jaar voor Chr. wel anders. Die wantrouwden de olichargen, de toenmalige 1% ters ten zeerste. Anti-democraten, zoals de familie van Plato (en de man zelf als ie de kans had gekregen), die zelfs bereid waren gebleken tot landverraad als het een kans bood het aristocratisch bestuur te herstellen.
Ze hadden daarvoor twee instrumenten die helaas in het moderne democratisch bestel ontbreken.
Het ostracisme: wie een te grote bek kreeg en werd gezien als een gevaar voor de democratie kon bij meerderheid van stemmen in ballingschap worden gestuurd.
En corruptie en machtsmisbruik werden voorkomen door de gegadigden voor het bekleden van veel publieke functies door loting aan te wijzen. En dan nog maar voor een keer.
Het was voor mij een bijzonder moment om Pericles op die plaats mijn respect te kunnen betuigen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten