levendig Istanbul

Istanbul is nog even adembenemend mooi. Genoten van de vergezichten op de veerboten en op adem gekomen in de moskeeen. Maar de stad lijkt nu eerder levendig dan moedeloos.
Het zit hem niet eens zozeer in de vette hagelnieuwe autoos of in het sterk verminderde aantal bedelaars.
Maar in de oogopslag van de mensen in de tram of in de veerkrachtige tred van een groepje wandelende meisjes.
Het lijkt er op dat Pamuks ode aan een weemoedig Istanbul in de jaren 1950-2000 niet alleen een beschrijving maar ook een afsluiting was van een periode.

Buitenlands beleid

Het Nederlandse volk is ooit, toen het er op aan kwam, zo verpletterend tekort geschoten dat ik wel begrijp dat wij met al die boter op ons kop Israel altijd blind zullen steunen - ook als dat land geleid wordt door extremistische reactionairen. Maar de manoeuvres van minister Rosenthal bieden een wel heel deerniswekkende aanblik.
Eigenlijk denk ik maar aan 2 ministers voor Buitenlandse Zaken zonder schaamte terug.
De principiele stellingname van de heer van der Stoel in Tsjechie (Charta) en Griekenland tijdens het kolonelsregime. En de excuses van Hans van Mierlo in Indonesie. En toegegeven: Minister Bot kon ook nog wel eens aardig voor de dag komen.

esthetische ontroering

De hevige ervaring van schoonheid, het gevoel van:  O, wat is dit mooi. Bovenaards. Het gevoel van verzoening. Dat niet alles zinloos, willekeurig en vergeefs is. Maar dat het alleen en onvermijdelijk zo kan zijn als het is en dat niets ervan verbeterd of gemist kan worden. De ervaring van: hoe is het mogelijk dat een mens dit gemaakt heeft? En hoe overweldigend moet het wel niet zijn om die mens te zijn die dit kan maken?
Die ontroering dus heb ik veel vaker met muziek dan met enige andere kunstvorm.
Er zijn talloze muziekstukken of muzikale passages waarvan ik als aandachtig luister tot tranen toe ontroerd kan raken. Maar bij andere kunsten komt het maar zelden voor. Ik kan mij die ervaring ook herinnneren als een vorm van verliefdheid bij de aanschouwing van enkele schilderijen: een Giotto, een Vermeer, een Cezanne. En als ervaring van tijdloosheid bij een sporadische balletvoorstelling. Maar bij bijvoorbeeld litteratuur al nauwelijks.
Het curieuze is dat mij onduidelijk is of dit nu ligt aan de aard van de kunstvorm en de delen van de hersenen waarop een beroep gedaan wordt of aan mijn eigen onbevoegdheid (voorzover ik die zelf kan bepalen ) om de esthetische kwaliteit van een kunstwerk te beoordelen.
Ik ben niet bijster muzikaal. Ik ervaar muziek eigenlijk min of meer rechtsstreeks en fysiek: van Strauss kan ik echt onpasselijk worden en van Mozart bijna altijd vrolijk. Er lijken weinig cerebrale operaties of neigingen tot bewuste kritische beoordeling tussen te zitten. Ik stel mij voor dat iemand die muzikaal is die naieviteit niet altijd kan opbrengen en vaak stukjes van zelfs Bach of Beethoven als tamelijk clichematige deuntjes zal ervaren. En blijkbaar in staat is zelfs waardering voor Strauss op te brengen; anders werd het niet meer gespeeld door de Harnoncourts van deze wereld.
Als zoon van een schilder heb ik op grond van directe ervaring van jongsafaan veel meer vertrouwen in mijn beoordelingsvermogen wanneer het gaat om de kwaliteit van schilderijen - maar veel minder belevingen van ontroering.
En na een levenslange opleiding tot 'intellectueel" kan ik enig werk van litteraire aard al helemaal niet meer onbevangen tot mij nemen.
Kortom mijn ontroering is omgekeerd evenredig aan mijn deskundigheid. Anderzijds vermoed ik dat de auditieve ervaring directer is dan de visuele. En dat de ervaring met tussenkomst van lezen of overdracht van emoie met tussenkomst van tekst nog afstandelijker.
Het is mij dus onduidelijk of wat de ontroering in de weg staat het kritisch vermogen is of de mate waarin de kunstvorm door zijn aard cerebrale operaties van de neocortex vergt.

weemoed

Orhan Pamuk is de Proust van Turkije.
In zijn boek Istanbul beschrijft hij prachtig zijn jeugd en zijn stad. Cultureel verval, armoede en nostalgie bepalen volgens hem de grondtoon van de stad en haar bewoners: weemoed.
Wat de Portugezen met een mengeling van trots en weerzin saudade noemen.
Wij zijn gewend in vooruitgang te geloven. Niet meer op de optimistische manier van de 19 eeuw denken we, maar onbewust vinden we nog steeds culturele en technologische vernieuwing en een gestage econimische groei vanzelfsprekend. Maar deze culturen ademen de wanhoop en het perspectief van honderden jaren verval. Alles is doordrenkt van uitzichtloosheid.
Ook als volkomen buitenstaander die de taal niet eens spreekt merk je die weemoed van de stad onmiddelijk. En het maakt een deel van de charme ervan uit. Maar het wekt ook iets van protestants ongeduld op: kunnen ze hier nu werkelijk die schitterende houten huizen die her en der nog staan niet voor verder verval behoeden?
Nieuwsgierig ben ik vooral of hier in de laatste jaren van de nieuwe economische bloei en het nieuwe zelfvertrouwen als regionale macht onder Erdogan verandering is gekomen.

de aarde is een pannekoek

Ik meen mij levendig te herinneren dat mij op school is verteld dat de manschappen van Columbus elke avond in gebed verzonken uit vrees dat hun schip in het nachtelijk duister van de aarde zou varen.
Yglesias verwijst deze mythe helaas naar het rijk der fabelen.
Hij wijst erop dat de meeste zeevarende culturen onafhankelijk van elkaar ontdekt hebben dat de aarde ongeveer rond is, al duizenden jaren voor C. zijn tocht ondernam. Hetgeen mij van de Phoeniciers en de Ioniers bekend was maar ik nam aan dat die kennis in het vergeetboek was geraakt. Maar nee het schijnt dat Columbus vooral moeite had om steun te krijgen omdat zijn tegenstanders terecht beredeneerden dat Columbus de afstand tussen de westkust van Europa en de oostkust van China grotelijks onderschatte.
Toch kan dat van die biddende zeelieden desondanks best waar wezen.
De gouverneur van Texas en presidentskandidaat Perry heeft onlangs nog een grote Gebedsdag gehouden om regen af te smeken, terwijl toch iedereen kan weten dat regendansen niet helpen tegen klimaatsverandering.

pensioenakkoord

De verdeeldheid in de vakbeweging baart mij zorgen. In het afgelopen decennium is door rechts met hulp van de globalisering, privatisering en vrije markt ideologie een nieuwe klassenstrijd op gang gebracht met desastreuze gevolgen voor de inkomensverdeling. In Nederland zijn wij tot dusverre voor Amerikaanse en Britse taferelen gespaard gebleven - vooral dankzij de vakbeweging. Hoewel ook bij ons de vakbeweging aan kracht en geloofwaardigheid heeft ingeboet. Verdeeldheid binnen de vakbeweging kunnen we in deze situatie slecht gebruiken.
Hoewel ik het met de dissidenten eens ben hoop ik dat ze de rijen snel weer zullen sluiten.

roepende in de woestijn

Vanavond in het Parool een interessant interview met Joseph Stieglitz, befaamd Nobelprijswinnaar die alle ellende van het afgelopen decennium (bankencrisis, huizencrisis) correct voorspeld heeft.
Hij beaamt alles wat ik tot dusverre te berde heb gebracht over Europa en de economie. Niet verbazend want ik heb die wijsheden natuurlijk niet van mijzelf maar van Keynes, Stieglitz en hun leerlingen.

Als een vorst: Istanbul

Een tochtje naar het Midden Oosten is een oude europese traditie. Maar zo een kruistocht duurde toch al gauw een jaar en was alleen weggelegd voor beter gesitueerde plunderaars.
Wij hebben het beter getroffen nu te leven. Ik kan voor enkele honderden euro's 4 dagen naar Istanbul - met alleen een beetje slecht geweten over mijn bijdrage aan de milieuvervuiling.

de euro: hoe lang nog?

Onlangs bracht Frits Balkestein te berde dat Griekenland maar beter uit de euro kan stappen. Als zelfs een Eurokraat -want zo mag je deze oud Euro-commissaris toch wel noemen - er geen heil meer in ziet, is de zaak redelijk hopeloos.
Ik vraag mij dan ook af of het Europa van de euro nog te redden is.
Er zijn als ik het goed begrijp 2 dingen nodig om het project te redden die ik allebei niet zie gebeuren.

Versnelde economische en fiscale eenwording
Europa is altijd een project geweest van de politieke en financiele elite met weinig draagvlak bij de europese bevolking. Dat breekt nu des te meer op. Het draagvlak is nu geringer dan ooit en zelfs de politieke elite is er niet klaar voor zoveel nationale autonomie op te geven. Behalve onze eigen Rutte natuurlijk.

Een ruimhartig monetair beleid: de periferie (lees alles wat aan de Middellandse zee ligt, plus Ierland en de Balten) heeft dringend flinke inflatie en groei nodig om uit de schulden te komen. Ironisch genoeg is inflatie wel het laatste waar de Eurokraten toe bereid zijn.

De helft van Europa eruit gooien gaat vanwege de verwevenheid ook niet omdat onze banken en pensioenfondsen er voluit inzitten.
Kortom totale impasse. En dat moddert zo al een klein jaar door.
De enige vraag lijkt: hoe lang nog?

Mooie poging

Sterke speech van Obama voor het Congres.
Een stevig pleidooi om de werkeloosheid te bestrijden door de economie te stimuleren. De Republikeinen haten hem zo hartstochtelijk dat ze bereid zijn Amerika te ruineren om van hem af te komen.
Er zal dus niks van terecht komen. Maar de Amerikaanse regering doet anders dan de kippedriftige bezuinigers in Europa tenminste een poging.

Bijna gratis: cruises

Ik zou niet graag een week worden opgesloten op zo een duur cruiseschip
Maar een stad bewonderen vanaf het water blijft het ultieme touristische genoegen. Bij voorkeur wel in de open lucht met de wind in je haren.

Elke 20 minuten verzorgt onze voortreffelijke GVB een gratis cruisetocht van ruim een half uur in de vorm van een retourtje CS-NDSM-terrein die in elk seizoen en onder elke weeromstandigheid de moeite waard is. Eventueel nog aan te vullen met een retourtje veerpont Houthaven.
Misschien nog mooier: de vaporetto in Venetie naar Giudecca en vooral terug richting San Marco.
En allermooist in Istanbul bij ondergaande zon met de pont vanuit Azie terug naar Europa.

Nogmaals: ik word Belg

Via p.m.carpenters commentary vrij vertaald:
John Lancaster merkt op dat Belgie een betere groei kent dan de Duitse, Franse en de Britse economie.
Wat maakt Belgie zo speciaal?
Het heeft al 15 maanden geen regering. Normaal zou dat misschien niet veel goeds betekenen voor de economie. Maar geen regering betekent niet dat gedoe van andere regeringen: geen bezuinigingen en soberheidspakketten. "In the absence of anyone with a mandate to slash and burn, Belgian public sector spending is puttering along much as it always has, hence the continuing growth of their economy."

Onze regeringen zijn kortom zo incompetent dat je er beter geen kan hebben.

het oude liedje

Luisteren naar zo een bel programma van de radio - daar word je beroerd van.
De crisis is toch echt veroorzaakt door de manipulaties van de financiele elite. Maar daarop richt de onvrede zich na de kortstondige ophef over de bonuskultuur niet meer.
De mensen praten over die 0.5 procent ontwikkelingshulp alsof de helft van de rijksbegroting over de balk gesmeten wordt. En ze hebben natuurlijk niks tegen buitenlanders maar Nederlanders moeten nu op de eerste plaats komen. Enfin het oude liedje.
De mensen zijn misschien niet slecht maar ze zijn wel erg makkelijk te bedotten.

De krant van de gewone man leeft mee

Vandaag op de voorpagina van de Telegraaf bij de tabakswinkel het verontrustende bericht dat achter de voordeuren van het Gooi als gevolg van de crisis veel ruzie en stress heerst.
Mijn hart bloedt voor al die bewoners van huizen van anderhalf miljoen met 2 SUV's voor de deur.

Ganzenborst

De wilde ganzen hebben het tegenwoordig zo goed in onze polders dat zij op grote schaal worden afgeschoten. De ganzenborsten liggen dus de laatste tijd voor een schappelijke prijs bij de poelier.
Maar wat ermee te doen?
Bakken als biefstuk viel niet mee: tamelijk droog en taai. Het gaat hier om een sterke spier die intensief gebruikt is en weinig vet bevat. Dus stoven als runderlap werd ook al geen succes.
Verwerken in een pate ging al beter maar is nogal een arbeidsintensieve affaire. En hoewel de pate wel smakelijk was gaat een deel van de ganzensmaak teloor.
Wat mij wel beviel: verwerken tot gehaktballetjes.
2 ons ganzenborst en 1 speklapje van ongeveer een ons fijn hakken in de keukenmachine en dan verwerken tot gehaktballetjes van een bescheiden formaat volgens het gebruikelijke gehaktritueel (gemelkt witbrood, kerrie,mosterd, uitje,ei, paneermeel). Smakelijk!

Update: Merkwaardig genoeg is dit het onderwerp dat veruit de meeste bezoekers lokt naar deze site. Ik voel mij dus verplicht om de volgende aanvullende informatie niet te verhelen. Mijn dochter heeft positieve ervaringen te melden over de bereiding van ganzenborst op de manier van Boeuf bourguignon. Het vlees wordt mals en het gerecht smakelijk. Ik ben zelf nog niet in de gelegenheid geweest het te bereiden maar kan wel instaan voor de culinaire vaardigheid van de jongedame in kwestie.

sambucus nigra

De vlierbessenjam is weer erg lekker dit jaar.
En het schijnt nog erg gezond te wezen ook -veel vitaminen- en in het bijzonder werkzaam tegen het griepvirus. Maar helaas, tegen de tijd dat de griep komt hebben wij de jam allang op.

Belg

Wat die grijnzende Moslimhater betreft - je geneert je tegenwoordig om Nederlander te zijn.
Jonge Amerikanen deden zich onder Bush 2 in Europa wel voor als Canadees.
Ik kan mij misschien uitgeven als Belg.
Dankzij mijn kleindochter kan ik al een liedje van K3 neurieen. Ook hebben zij heel charmante vrouwelijke ministers met frisse opinies over J.P.Balkenende. En Belgisch bier natuurlijk.

Het gelijk van Lodewijk

Als ik het Parool mag geloven heeft Lodewijk Asscher Mark Rutte honend het boegbeeld genoemd van een "rechts boekhouderskabinet" dat wordt gedoogd door een "grijnzende moslimhater".
Ware woorden.
Sinds Keynes het eenmaal had uitgelegd kan een kind begrijpen dat je in een krimpende economie als regering niet moet gaan bezuinigen -je komt onvermijdelijk in een vicieuze cirkel van verdere krimp en verdere bezuinigingen terecht.
Alleen de nazaten van Colijn, mummel mummel Wellink en de ECB, en de boekhouderskabinetten van Cameron en Rutte menen nog dat je midden in een door bankiers en andere financiele uitdeukers veroorzaakte crisis met alle geweld het huishoudboekje van de staat op orde moet brengen. En dus nog verdergaande krimp moet veroorzaken.
En als ze dat nou nog deden door een forsere belastingheffing op bankiersbonussen, een extra BTWverhoging op malle luxeartikelen, een behoorlijke belasting op vliegtuigbrandstof en het geleidelijk afschaffen van die belachelijke belastingvoordelen op de huizenmarkt die een uiterst riskante bubble hebben opgepompt. Maar nee dat moet natuurlijk ten laste van de zwaksten in de samenleving - want dat is eigenlijk de verborgen agenda van al die austerity.

Het lijkt er op dat Asscher het begrijpt en het ook nog durft te zeggen. Dan kunnen wij in elk geval voor de stad weer op de Partij van de Arbeid kunnen stemmen.

P.s. Ik zie dat Madame IMF die rechtse labbekakken van de ECB een beetje achter de broek zit met een oproep om nu eindelijk de europese economie eens te gaan stimuleren. Ga zo voort mevrouw!

Correctie

Vandaag op Teletekst:
"Het gasverbruik in Nederland is sinds 1981 per huishouden bijna gehalveerd. De afname komt door de opkomst van de hoogrendementsketel en een betere isolatie van woningen.
Ook het elektriciteitsverbruik is sinds 2008 afgenomen, vooral omdat er meer zuinige apparaten op de markt komen. Toch neemt het energiegebruik in zijn geheel nog steeds toe omdat het aantal huishoudens blijft toenemen.
In totaal werd 9 procent van de energie opgewekt met zon,wind en waterkracht. In 2020 moet 14 procent van de energie afkomstig zijn van duurzame bronnen."

Je kunt natuurlijk je vraagtekens hebben bij de gepresenteerde gegevens, de gekozen data, het begrip huishouding (meer huishoudingen maar minder mensen) etc. En het eindresultaat is dat wij als land en waarschijnlijk ook per persoon nog steeds meer gebruiken. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen: het valt mij niet tegen. Een halvering van het gasverbruik is niet alleen maar "mondjesmaat". En een geplande stijging van duurzame energie met 50% in 8 jaar is niet alleen maar "lippendienst".
Er is dus nog hoop; al is het maar een sprankje.